به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

اصول تغذیه مناسب در سالمندان

تاریخ انتشار: ۳۰ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۴۸۴۲۳

فروغ صفری کارشناس تغذیه واحد بهبود تغذیه جامعه شبکه بهداشت و درمان داراب گفت: اغلب برای سادگی، سن تقویمی را مبنای تعریف سالمندی قرار می‌دهند؛ بنا به تعریف و توصیف سازمان بهداشت جهانی، سالمند به کسی گفته می‌شود که سن ۶۰ سالگی را پشت سر گذاشته باشد؛ سالمندان را از نظر سنی به سه گروه، سالمند جوان (۶۰ تا۷۰ سال)، سالمند میانسال (۷۰ تا ۸۰ سال) و سالمند پیر (۸۰ سال و بالاتر) تقسیم کرده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او گفت: تاکید بر تغذیه مناسب در سنین سالمندی برای ارتقای سلامت و پیشگیری از بیماری‌های مزمن دارای اهمیت است و توجه به تغذیه در این دوران به دلیل نیاز‌های تغذیه‌ای ویژه، اهمیت دارد.

صفری گفت: بدون تردید نیاز‌های افراد بالغ به مواد مغذی تحت تاثیر داروها، بیماری‌ها و پدیده‌های بیولوژیکی دوران سالمندی است.

چگونه از مناسب بودن تغذیه خود در دوران سالمندی اطمینان حاصل کنیم؟

او گفت: شرط اصلی سالم زیستن، داشتن تغذیه صحیح است؛ تغذیه صحیح یعنی رعایت سه اصل «تعادل»، «تنوع» و «تناسب» در برنامه غذایی روزانه؛ تعادل به معنی مصرف مقادیر کافی از مواد موردنیاز برای حفظ سلامت بدن و تنوع به معنی مصرف انواع مختلف مواد غذایی از ۶ گروه اصلی غذایی است، اصل تناسب نیز یعنی هر فرد با توجه به سن، جنس و شرایط جسمی خود از گروه‌های مختلف مواد غذایی دریافت کند.

صفری گفت: بهترین راه اطمینان از تعادل و تنوع در غذای روزانه استفاده از هر ۶ گروه اصلی غذایی است؛ مواد غذایی هر گروه، دارای ارزش غذایی مشابه هستند و می‌توان هر کدام از مواد غذایی در هر گروه را به جای هم جایگزین کرد؛ مقایسه مقدار مصرف روزانه از گروه‌های غذایی را می‌توانیم با استفاده از شکل هرم غذایی نشان دهیم.

هرم غذایی چیست؟

این کارشناس تغذیه گفت: هرم غذایی نشان دهنده گروه‌های غذایی و موادی است که در هر گروه جای می‌گیرند؛ قرار گرفتن مواد غذایی در بالای هرم که کمترین حجم را در هرم اشغال می‌کند به این معنی است که افراد باید از این دسته از مواد غذایی مانند قند‌ها و چربی‌ها کمتر مصرف کنند؛ هر چه از بالای هرم به سمت پایین نزدیک می‌شویم حجمی که گروه‌های غذایی به خود اختصاص می‌دهند بیشتر می‌شود؛ به این معنی که مقدار مصرف روزانه این دسته از مواد غذایی باید بیشتر باشد.

او گفت: گروه نان و غلات: شامل انواع نان و غلات، ماکارونی، برنج و غلات صبحانه است و تامین کننده انرژی، فیبر، برخی ویتامین‌های گروه B، آهن، پروتئین، منیزیم (در صورت داشتن سبوس) و کلسیم است؛ میزان توصیه شده مصرف روزانه این گروه در سالمندان دست کم ۶ واحد است.

صفری گفت: گروه سبزی ها شامل انواع سبزی‌ها به رنگ‌های زرد، نارنجی، قرمز و سبز تیره است که بر مصرف رنگ‌های متنوع تاکید می‌شود؛ این گروه تامین کننده انواع ویتامین‌ها و املاح برای بدن است و میزان توصیه شده مصرف سبزی ها، دست کم سه واحد در روز است.

او گفت: انواع میوه، آب میوه طبیعی، کمپوت میوه‌ها و میوه‌های خشک (خشکبار) است؛ میوه‌ها نیز منابع غنی از انواع ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها، انواع املاح و فیبر هستند؛ میزان موردنیاز مصرف روزانه میوه‌ها دست کم دو واحد است.

گروه شیر و لبنیات: این گروه شامل شیر و فرآورده‌های آن (ماست، پنیر، کشک و دوغ) است؛ این گروه دارای کلسیم، پروتئین، فسفر، ویتامین B ۱۲و B ۲ و سایر مواد مغذی است و بهترین منبع تامین کننده کلسیم است که برای حفظ استحکام استخوان و دندان ضروری است؛ میزان توصیه شده مصرف روزانه لبنیات دست کم سه واحد است.

گروه گوشت و تخم مرغ: این گروه منبع تامین کننده بخش عمده پروتئین موردنیاز بدن است؛ علاوه بر پروتئین، این گروه منبع خوبی از آهن و روی نیز به شمار می‌رود؛ میزان توصیه شده مصرف روزانه در سالمندان دستکم یک و نیم واحد است.

گروه حبوبات و مغز دانه ها: این گروه شامل انواع حبوبات مانند نخود، انواع لوبیا، عدس، سویا، باقلا، لپه و ماش است؛ حبوبات منبع خوبی برای تامین پروتئین، املاح و برخی ویتامین‌ها هستند؛ میزان توصیه شده برای مصرف از این گروه دست کم یک واحد در روز است.

گروه متفرقه (قندها، چربی‌ها و شوریجات): توصیه می‌شود در برنامه غذایی روزانه از این گروه کمتر استفاده شود.

برای تاکید به مصرف مایعات و تامین آب، مایعات در قاعده و داخل هرم غذایی سالمندان قرار گرفته است. مایعات موردنیاز سالمندان به طور متوسط حدود ۶ تا ۸ لیوان در روز است؛ از هشت لیوان مایعات توصیه شده به مصرف روزانه، بهتر است حدود نیمی از آن آب باشد و نیم دیگر از سایر مایعات مانند آبمیوه طبیعی، نوشیدنی‌های سنتی بر پایه عرقیات کم شیرین، چای کمرنگ، شیر، دوغ کم نمک بدون گاز و نوشیدنی‌های سالم دیگر تشکیل شده باشد؛ همچنین بهتر است آب در بین وعده‌های غذایی و نه همراه با غذا به صورت تدریجی مصرف شود.

به سالمندان مبتلا به بیماری‌های قلبی ریوی و کلیوی توصیه می‌شود با مشورت پزشک و مشاور تغذیه میزان آب مصرفی روزانه خود را تنظیم کنند.

مهمترین مسایلی که بر نیاز‌های تغذیه‌ای سالمندان تاثیر می‌گذارد:

· از یک طرف توده عضلانی کاهش می‌یابد و از طرف دیگر فعالیت بدنی کم می‌شود و بنابراین نیاز به انرژی کاهش می‌یابد. با این وجود بسیاری از سالمندان مصرف مواد غذایی خود را کم نمی‌کنند. برای محدود کردن دریافت انرژی باید مصرف مواد شیرین و چربی‌ها را کاهش داد و حجم مواد غذایی مصرفی در هر وعده را کم کرد.

· توانایی بدن در هضم و جذب پروتئین کاهش می‌یابد؛ بنابراین نیاز به پروتئین سالمندان مشابه یا حتی بیشتر از افراد جوان‌تر است که باید از طریق گوشت‌های کم چرب، مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات و فرآورده‌های لبنی کم چرب تامین شود.

· سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود و استعداد ابتلا به عفونت‌ها افزایش می‌یابد؛ به همین دلیل مصرف مکمل‌های مولتی ویتامین و املاح در سالمندان منجر به بهبود وضعیت ایمنی سالمندان و کاهش ابتلا به عفونت می‌شود.

· ساخت ویتامین D در پوست کاهش می‌یابد؛ بنابراین افراد سالمند بیشتر از افراد جوان با خطر کمبود ویتامین D مواجه هستند؛ قرار گرفتن در معرض نور آفتاب در نواحی دست‌ها و بازو‌ها و صورت به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در روز و دست کم ۲ تا ۳ بار در هفته سبب تولید ویتامین D کافی در پوست می‌شود؛ در صورت محدودیت در قرار گیری در معرض نور خورشید، مصرف مکمل ویتامین D توصیه می‌شود.

· به علت کاهش ترشح اسید معده، جذب ویتامین B ۱۲، اسید فولیک و املاح کلسیم، آهن و روی کاهش می‌یابد؛ توصیه می‌شود مصرف منابع غذایی آن‌ها شامل انواع گوشت، تخم مرغ و لبنیات افزایش یابد.

باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: تغذیه سالم سالمندان میزان توصیه شده مصرف توصیه می شود کاهش می یابد تامین کننده مصرف روزانه شامل انواع ویتامین ها مواد غذایی هرم غذایی ویتامین D میوه ها او گفت دست کم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۴۸۴۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آسیب‌دیدگی بافت مینای دندان با مصرف مواد غذایی اسیدی/ چرا دندان‌درد غیرقابل تحمل می‌شود؟

دندان‌پزشک و متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت گفت: مصرف شیرینی‌ها و مواد غذایی حاوی اسید می‌تواند خردگی و پوسیدگی سریع را در مینای دندان ایجاد کند، خوردن لواشک‌های ترش و نوشابه‌ها به دلیل وجود اسیدکربنیک موجب پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.

الهام فقیهیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به نشانه‌های دندان آسیب‌دیده اظهار کرد: درد دندان یکی از نشانه‌های دندان آسیب‌دیده است، اما بیمار باید دقت کند مراجعه به دندان‌پزشک نباید تنها زمانی که درد دندان وجود دارد اتفاق بیفتد، اگر بیمار در مراحل اولیه پوسیدگی دندان به دندان‌پزشک مراجعه کند، هزینه کمتری را از لحاظ مالی و آسیب به دندان می‌پردازد تا اینکه در مراحل انتهایی پوسیدگی دندان به پزشک مراجعه کند.

وی افزود: وقتی که دندانی پوسیدگی سطحی دارد با ترمیم و پر کردن ساده بهبود پیدا می‌کند که هزینه بسیار کمتری نسبت به درمان ریشه و عصب‌کشی که دندان پوسیده به بیمار تحمیل می‌کند، دارد.

دندان‌پزشک و متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت تصریح کرد: در پوسیدگی سطحی بافت دندان کمتر تخریب می‌شود، اما وقتی که دندانی عصب‌کشی یا مورد درمان ریشه قرار گیرد، دیگر بیمار درد را حس نمی‌کند و بافت دندان بسیار شکننده می‌شود و نیاز به درمان روکش و پروتزهای دندانی دارد، از این جهت حائز اهمیت است زمانی که بیمار احساس پوسیدگی دندانی داشت، سریع به دندان‌پزشک مراجعه کند.

وی با اشاره به حساسیت دندان‌های پوسیده به بعضی مواد غذایی گفت: دندان‌ها وقتی در معرض پوسیدگی قرار دارند، نخستین حساسیتی که نشان می‌دهند نسبت به خوردن مواد غذایی شیرین و سرد است، هنگامی که بیمار مواد غذایی شیرین را می‌خورد، این مواد لابه‌لای شیارهای دندان می‌رود و موجب شروع یک درد تیر کشنده می‌شود که پس از مدتی این درد تسکین پیدا می‌کند.

فقیهیان ادامه داد: این درد غیرقابل تحمل نیست و بیمار سریع به دندان‌پزشک مراجعه نمی‌کند، به همین دلیل وقتی بیمار یک ماده غذایی سرد مانند یک لیوان آب خنک را مصرف می‌کند، این نوع احساس درد شکل می‌گیرد و سریع هم آرام می‌شود، در این مرحله احتمال دارد دندان دچار پوسیدگی شده و نیاز به درمان ریشه و عصب‌کشی نداشته باشد.

وی با بیان اینکه پوسیدگی خود به خود درمان نمی‌شود، ادامه داد: بسیاری از اعضای بدن هستند که وقتی دچار بیماری می‌شوند، سیستم ایمنی بدن می‌تواند آن را درمان کند، اما بافت دندان از این مورد تبعیت نمی‌کند، وقتی که مینای دندان پوسیده شد، دیگر بهبودی در کار نیست.

دندانپزشک و متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت عنوان کرد: پوسیدگی‌های دندان را در بعضی از موارد با رعایت نکاتی می‌توان کمتر کرد، اما بهبودی توسط بافت بدن صورت نمی‌گیرد، همچنین لازم است بدانیم پوسیدگی شروع به پیشرفت می‌کند تا به عصب دندان برسد، در این مرحله بیمار یک درد غیرقابل تحمل و شبانه‌روزی را تجربه می‌کند و شدت درد شب‌ها بیمار را از خواب بیدار می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: احتمال دارد بیمار یک لیوان چای داغ مصرف کند و درد شدید و تیر کشنده‌ای را داشته باشد، وقتی که بیمار درد دندان را تجربه می‌کند، دندان او نیاز به عصب‌کشی دارد، یعنی درد طولانی‌مدت با محرک‌های بیشتری صورت می‌گیرد، بسیاری اوقات احتمال دارد پوسیدگی به عصب دندان برسد و دندان نیاز به عصب‌کشی داشته باشد، اما بیمار هیچ دردی نداشته باشد و درمان ریشه بدون وجود درد برای بیمار تجویز شود.

کدام مواد غذایی پوسیدگی سریع در دندان ایجاد می‌کند؟

فقیهیان با تاکید بر اینکه مصرف شیرینی‌ها و مواد غذایی حاوی اسید می‌تواند خردگی و پوسیدگی سریع را در مینای دندان ایجاد کند، گفت: خوردن لواشک‌های ترش و نوشابه‌ها به دلیل وجود اسیدکربنیک موجب پوسیدگی دندان‌ها می‌شود، بنابراین مدت زمان استفاده از این مواد غذایی حائز اهمیت است، برخی افراد عادت دارند لیموترش را با دندان فشار دهند؛ این حرکت می‌تواند پوسیدگی و آسیب به بافت مینای دندان را برای بیمار ایجاد کند.

وی در خصوص اهمیت مراجعه زودهنگام به دندان‌پزشک تصریح کرد: مراجعه به دندان‌پزشک وابسته به رعایت بهداشت دهان بیمار است، افرادی که رعایت بهداشت دهان آن کمتر است و مصرف مرتب سیگار و محرک‌ها را دارند، باید هر شش ماه یک‌بار به دندان‌پزشک مراجعه کنند، اما افرادی که بهداشت دهان را به‌خوبی رعایت می‌کنند و از مسواک، نخ دندان و دهان‌شویه‌های فلوراید استفاده می‌کنند، مراجعه آن‌ها به دندان‌پزشکی می‌تواند در زمان طولانی‌تر و هر ۱۲ تا ۱۸ ماه یک‌بار انجام شود.

دندان‌پزشک و متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت عنوان کرد: مراجعه به دندان‌پزشکی بر اساس ارزیابی و بروز پوسیدگی دندان‌های بیمار است، پیشگیری بهتر از درمان است، مراجعه کودکان به دندان‌پزشک باید هر شش ماه یا سالی یک‌بار انجام شود، به دلیل اینکه دندان‌های کودکان تازه روییده است و مداخله زودتر، هزینه‌های درمانی کمتر و نتیجه بهتری را به دنبال دارد و اگر نیاز به فلورایدتراپی باشد، توسط دندان‌پزشک صورت می‌گیرد.

وی خاطرنشان کرد: باید بدانیم اگر در موارد انتهای پوسیدگی دندان به دندان‌پزشک مراجعه کنیم، هزینه‌های بیشتری به ما تحمیل می‌شود، در واقع وقتی که یک دندان ترمیم می‌شود، نسبت به زمانی که نیاز به عصب‌کشی دارد، استحکام بیشتری خواهد داشت، اما با درمان ریشه‌ای دندان استحکام آن کمتر می‌شود و نیاز به درمان‌های جانبی مانند روکش دندان نیز ضرورت پیدا می‌کند.

کد خبر 748407